استان گُلِستان یکی از استانهای شمالی ایران بوده و مرکز این استان گرگان می باشد بزرگترین و پرجمعیتترین شهرستان این استان نیز محسوب می شود. مذهب اکثریت این استان تشیع و اقلیت قابل ملاحظهای از آنان اهل سنت می باشند. حدود ۴۰ درصد از جمعیت این استان ترکمنها هستند که محل زندگی آنها حدود نیمی از مساحت استان را در بر می گیرد.
مردمشناسی
براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ جمعیت استان گلستان ۱۸۶۸۸۱۹ نفر می باشد. حدود ۳۹٪ از جمعیت استان مردم اهل تسنن و ۶۱٪ اهل تشیع هستند. قومیتهای مختلفی نظیر ترکها، محلیهای اولیه، شاهرودیها، سبزواریها، سیستانیها، بلوچها، ترکمنها، قزاقها و دیگر اقوام در این استان ساکن هستند
ترکمنها در گميشان، آق قلا، بندرتركمن، گنبدکاووس، كلاله و مينودشت و تعداد کمی نیز در گرگان و دیگر شهرها نظیر علیآبادکتول و بندرگز سکونت دارند.
سیستانیها در گنبدکاووس، بندرترکمن، علیآبادکتول، مینودشت و بندر گز و بیشتر ترکها در راميان، گنبد و گاليكش بوده؛ همچنین عدهای دیگر از ترکها در بندرترکمن، علیآبادکتول و مینودشت زندگی میکنند.
قزاقها در شهرهای گنبد، بندرترکمن و گرگان، بلوچها در گنبدکاووس، علیآبادکتول و کلاله، خراسانیها در گنبد کاووس، کلاله و مینودشت، مازندرانیها در گنبدکاووس، بندرترکمن، علیآباد کتول و مینودشت و کتولیها در بندرترکمن و مینودشت هستند.
همچنین ارامنه در بندر ترکمن و علیآبادکتول زندگی میکنند
آب و هوا
در سراسر جهان ۱۳ اقلیم وجود دارند . از این ۱۳ اقلیم ۸ اقلیم در استان گلستان هستند که عبارتند از: معتدل مرطوب، معتدل مدیترانه ای ،معتدل خشک، معتدل کوهستانی ،سرد کوهستانی ،سرد و خشک، نیمه خشک و خشک
اقتصاد:
فراورده های کشاورزی و دامداری دارای اهمیت زیادی در اقتصاد این استان می باشد به طوریکه بیش از۵۰ درصد پنبه و ۱۰ درصد گندم کشور از زمین های کشاورزی گلستان تامین می شود
محصولات استان گلستان شامل گندم، جو، پنبه، آفتاب گردان، برنج، سویا، بادام زمینی، خیار، کاهو، کلزا، زیتون و انواع مختلف دانه های روغنی است.
همچنین مردم استان گلستان به پرورش ماهی در دریاچه مصنوعی، پرورش کرم ابریشم پرورش ماکیان در مرغ داری ها و….مشغول می باشند.
علاوه بر آن گردشگری نقش زیادی در گسترش اقتصاد این استان داراست..
گلستان به دلیل داشتن مناطق سرسبز و شهرستان های زییا وخوش آب و هوا گردشگران زیادی را به خود جذب کرده است.
جغرافیا
استان گلستان از شمال به جمهوری ترکمنستان، از غرب به استان مازندران و دریای خزر، از جنوب به استان سمنان و از شرق به استان خراسان شمالی مرتبط می شود.
این استان با وسعت ۲۲۰۲۲ کیلومترمربع، ۳۳٫۱ درصد مساحت کل کشور را به مختص خود کرده است بلندترین قله استان، کوه شاهوار می باشد که با ارتفاع ۳۳۲۰ متر در جنوب غربی استان واقع شده است.
ناهمواریهای استان به دو صورت جلگهای و کوهستانی می باشد. خط ساحلى و جلگههاى کنارهاى درياى خزر به وسیله امتداد و جهت رشتهکوههاى البرز که همچون ديوارى ، در مسافت زیاد محاصره شده است، همین امر باعث کاهش شيب زمين از ارتفاعات به سوى جلگه و درياى خزر (از شمال به جنوب به سوى سواحل جنوبى و از شرق به غرب به سوى سواحل شرقى دريا) در همه جای استان گشته است
گردشگری در استان گلستان
پارک ملی گلستان
پارک ملی گلستان قدیمی ترین و با ارزشمند ترین منطقه در ایران است که در فاصله بین استان های گلستان و خراسان شمالی قرار گرفته است..
این جنگل تا قبل از سال ۱۳۳۶ به نام « منطقه حفاظت شده آلمه وایشکی» معروف بوده و به دلیل وجود گونه های مختلف حیوانات و پرندگان یکی از بهترین و بزرگترین شکارگاه های ایران به شمار میرود.
با گذشت زمان نام این منطقه به نام های پارک محمدرضا شاه و پارک وحش عوض شد و در حال حاضر به نام« پارک ملی گلستان » معروف می باشد
محیط این پارک جنگلی حدود ۱۹۸ کیلومتر می باشد و بیش از ۱۳۵۰ نوع گونه گیاهی پوشش گیاهی پارک گلستان ایجاد میکند و منظره ای فوق العاده سرسبز و زیبا را به طبیعت داده اند که اسامی برخی از آن هارا در اینجا نام بردیم :
درخت بلوط ، بلند مازو، ممرز، انجیلی ، پلت، شیردار، کرکو، آزاد، آوری، توسکای قشلاقی، کلهو، انجیر، توت، ملچ، داغداغان، ازگیل، ولیک ،زالزالک، سیاه تلو، گوجه وحشی، شیرخشت، گردو، تمشک، انار وحشی، گلابی وحشی، زرشک، تاغ، گز، پرند، کاروانکش، کلاه میرحسن، گون، چوبک ،درمنه، خارشتر و ارس
پارک جنگلی ناهار خوران
پارک جنگلی ناهار خوران استان گلستان در ۴کیلومتری جنوب گرگان قرار دارد. این پارک از دوران قدیم در مسیر حجاج و زائران قرار داشته که برای اقامت و ناهار به آنجا میرفتند به همین دلیل نام این پارک جنگلی ناهارخوران گذاشته اند.
آب و هوای این منطقه تقریبا مطبوع و ملایم تر از سایر مناطق شمالی گرگان می باشد وپوشش گیاهی این جنگل را درختان و درختچه هایی مانند بلوط ، انجیلی ،ممرز، افرا، نمدا، گیلاس وحشی ، سرو، ماگنولیا، شمشاد، بید مجنون و…می سازند.
طولانی ترین جاده گرگان در نزدیکی پارک جنگلی ناهار خوران بوده که مسیری برای پیاده روی عموم مردم می باشد
پارک جنگلی النگدره استان گلستان
پارک جنگلی النگدره یکی دیگر از پارک های جنگلی استان گلستان می باشد که در ۵ کیلومتری جنوب غربی گرگان و در مسیر جاده ناهار خوران قرار دارد.
رودخانه قلاشی که از وسط این پارک جنگلی میگذرد باعث شده زیبایی این جنگل را چندین برابر شود همچنین این پارک ۳ چشمه دارد.
آب و هوای پارک جنگلی النگدره معتدل و مرطوب و نیمه مرطوب می باشد وبه دلیل امکاناتی مانند زمین ورزش ، اردوگاه، پارک کودک، مجتمع تفریحی، فروشگاه، نمازخانه و… مورد توجه گردشگران واقع شده است.
مجموعه آبشارهای شیرآباد استان گلستان
آبشار های شیر آباد استان گلستان متشکل از ۷ آبشار کوچک و بزرگ می باشد که در فاصله ۲ کیلومتری از روستای شیر اباد در شهرستان رامیان قرار دارد.
این آبشارها درمیان انبوه زیادی از درختان و گیاهان به شکل پلکانی با کمترین فاصله در کنار یکدیگر هستندو زیبایی فوق العاده ای را ایجاد کرده اند
پوشش محلی
استان گلستان سرزمین اقوام بوده و به دلیل تنوع قومیتی مشهور به رنگینکمان اقوام ایرانزمین می باشد. قومیتهای گوناگون با آداب و رسوم مختلف در این سرزمین هستند، در نتیجه لباسهای محلی این سرزمین نیز رنگارنگ است.
لباس مردان ترکمن از دون، چاكمن، ایچمک، كوینک، شلوار، تلپک، بؤروک و چکمه و لباس زنان ترکمن از قیرمیز كؤینک، بوروك یا عرقچین و چأشو، تولید شده زنان ترکمن كفشهایی نظیر گل میخلی، قیرما كفش با نوك برگردان و پاشنهای بلند در میان آنها دارند.
پوشش محلی ترکمن
جامه (جِمه)، شلوار (تامون)، قِبا یا کولک، شولا، بوشلوق و… از لباسهای سنتی مردمان مازندران بوده که در حال حاضر پوشاک زنان مازندران شامل لچک، روسری، پیراهن، جلیقه، شلیته کوتاه، شلوار، جوراب پشمی، کفش و چادر می باشد.
لباسهای سنتی قوم قزاق با زیبایی چشمگیر خود هنوز هم توجه بسیاری از طراحان لباس به خود جلب کرده است. این لباسها از نظر مکان و زمان استفاده نیز دسته بندی شده اند: لباسهای میهمانی معمولا با طراحی پیچیدهتر و از جنس مخمل خوابدار باارزش، کرپ، ماهوت، ساتن، ابریشم، پارچه ابریشمی گل برجسته و دیگر پارچههای گرانقیمت می باشد و به هنرمندی با نخهای ابریشمی، نقرهای و طلایی گلدوزی و با مرجان و مروارید و عقیق مزین گشته اند. زنان قزاق از جلیقهای بلند از جنس جیر روی پیراهن بلند که بیشتر از پارچههای کتان سفید می باشد، استفاده میکنند. سوزندوزیهایی با نخهای رنگین ابریشمی و اغلب با رنگ قرمز شرابی تزیین کننده این لباسها هستند. زنان و دختران قزاق گاه کلاهی خاص از جنس پارچههای نخی آهاردار و دارای تزئینات گلدوزی شده با رنگهای قرمز، نارنجی، آبی و سبز به جای روسری سر میکنند چکمه چرمی یا «تیک» نیز از اجزای لباس زنان قزاق است که در قدیم نقرهکاری شده بودند.
اقامتگاهها
هتل قصر بوتانیک در گرگان، هتل کانیار در علیآباد کتول، هتل جهانگردی ناهار خوران در گرگان و هتل قصر در مینودشت از هتلهای خوب این استان می باشند. اقامتگاههای بومگردی شاریسه و ساسنگ در مینودشت، اقامتگاه خالد نبی و اقامتگاه ریگ چشمه در علی آباد از مکانهایی هستند که برای تجربهی سفری اقتصادیتر در دل طبیعت میتوان استفاده کرد.
رستوران غذای ترکمنی و رستوران گندم از بهترین رستورانهای گنبدکاووس هستند. رستوران کاسپین در بندرترکمن نیز از رستورانهای خوبی است که میتوان غذاهای دریایی و محلی بندرترکمن را در آن امتحان کرد.
غذاهای محلی
هلیآش از غذاهای سنتی استان گلستان بوده که بعضی آن را آشآلو هم مینامند. نخود، لوبیا، برنج، سبزی و گوجهسبز برای طبخ این آش به کار میرود. ماش پلو، گوجه آش و بولامه از دیگر غذاهای سنتی استان گلستان می باشند. بولامه غذایی شبیه به حلیم بوده که معمولا در هفتمین روز تولد نوزاد و برای پذیرایی از میهمانها در جشنی زنانه پخته می شود.
چِکدِرمه از غذاهای محلی بندرترکمن و تا حد زیادی شبیه به استامبولی پلو می باشد و به همراه دوغ و سبزی خورده می شود
سوغات و صنایع دستی
حلوای آماج، سرغربیلی، جزحلوا و نان پادرازی که در فهرست آثار ملی کشور بهعنوان میراث فرهنگی ثبت گشته، از سوغات معروف این استان می باشد.
ابریشمبافی، قالی ترکمن و زیورآلات ترکمنی از مهمترین صنایع دستی استان گلستان بوده و میتوانند رهاورد سفر مسافران به این استان شود
.